Saya Abu Nuha Nuwairah, Perunding Pewarisan Wasiyyah Shoppe Berhad sejak tahun 2022. Saya juga merupakan lepasan syariah daripada Universiti Islam Imam Muhammad ibn Saud, Riyadh. Insya Allah, saya boleh bantu tuan puan berkaitan dengan pewarisan.
Isi Kandungan
Pengenalan
Akta Harta Pusaka Kecil (Pembahagian) 1955 [Akta 98] memberi ruang untuk mempercepatkan proses pembahagian pusaka melalui mekanisme summary distribution di bawah Seksyen 17. Tujuannya jelas – mengelakkan kes tertangguh lama hanya kerana waris perlu hadir ke perbicaraan penuh, walhal semua waris sudah pun bersetuju.
Menurut Tuan Seh Nilamuddin bin Hassan:
“Summary distribution ini diwujudkan untuk kes yang tiada pertikaian. Kalau semua waris setuju, pegawai boleh buat keputusan ringkas tanpa perlu bicara panjang.”
Justifikasi
Seksyen 17 memberi kuasa kepada pegawai pusaka untuk:
- Membuat perintah ringkas tanpa perbicaraan penuh, jika dokumen lengkap.
- Menjimatkan masa & kos – waris tidak perlu hadir berkali-kali.
- Menyelesaikan kes mudah yang hanya memerlukan pengesahan dokumen, bukan hujahan.
Syarat-Syarat
Untuk sesuatu kes layak dibawa di bawah summary distribution, biasanya:
- Semua waris telah mengesahkan persetujuan bertulis (contohnya melalui Borang DDA).
- Tiada waris yang membantah atau menuntut bahagian lain.
- Identiti waris & senarai harta sudah jelas dan lengkap.
- Tiada isu luar biasa (seperti waris minor, nyanyuk, atau kebit/caveat).
Jika syarat ini tidak dipenuhi, pegawai berhak memindahkan kes kepada perbicaraan biasa (inquiry).
Had Penguatkuasaan
Walaupun summary distribution mempercepatkan proses, ia tetap ada hadnya:
Pertama, tidak sesuai untuk kes kompleks.
- Waris minor, tidak sempurna akal, atau waris hilang.
- Harta yang dipertikaikan statusnya (contoh tanah pusaka bertindih pajakan).
Kedua, keputusan boleh dicabar.
Jika waris kemudian mendakwa tidak setuju atau tidak dimaklumkan, perintah summary distribution boleh dicabar di mahkamah.
Ketiga, dokumentasi mesti lengkap.
Pegawai tidak akan luluskan summary distribution jika borang tidak lengkap. Ini kerana, tanpa bicara, dokumenlah yang jadi asas keputusan.
Menurut Tuan Seh Nilamuddin:
“Walaupun akta sebut tiada pendengaran, ramai pegawai tetap buat inquiry ringkas. Sebab kalau dokumen tak cukup, risiko besar bila ada cabaran selepas itu.”
Kesimpulan
Seksyen 17 melalui konsep summary distribution memberi kelebihan besar kepada keluarga yang warisnya sehaluan. Ia menjimatkan masa, tenaga dan kos, selaras dengan matlamat asal Akta 98 iaitu memudahkan, bukan menyusahkan.
Namun, ia tidak boleh digunakan sewenang-wenangnya. Ia hanya sesuai untuk kes yang benar-benar jelas, lengkap dan tidak ada pertikaian.
“Summary distribution bukan shortcut untuk semua kes. Ia hanya jalan cepat bila semua waris sudah jelas dan sepakat.” – Tuan Seh Nilamuddin bin Hassan