Saya Abu Nuha Nuwairah, Perunding Pewarisan Wasiyyah Shoppe Berhad sejak tahun 2022. Saya juga merupakan lepasan syariah di Universiti Islam Imam Muhammad ibn Saud, Riyadh. Insya Allah, saya boleh bantu tuan puan berkaitan dengan pewarisan harta.
Isi Kandungan
Apa Itu Hibah Amanah Tabung Haji?
Hibah Amanah Tabung Haji merupakan satu bentuk hibah yang dikenali sebagai hibah mutlak. Ini bermakna pemberi (pemilik akaun Tabung Haji) memberikan simpanannya kepada penerima secara terus tanpa sebarang syarat atau pertukaran. Hibah mutlak bermaksud bahawa penerima menjadi pemilik penuh terhadap apa yang diberikan setelah hibah itu disempurnakan. Namun begitu, berbeza dengan harta biasa, pemberi masih mempunyai akses penuh sebagai pemegang amanah untuk menggunakan akaun Tabung Haji tersebut sepanjang hayatnya, selagi penerima masih hidup.
Manfaat Akaun Selagi Hidup
Salah satu kelebihan utama Hibah Amanah Tabung Haji ialah pemberi boleh terus memanfaatkan simpanannya. Dengan kata lain, walaupun hibah sudah dilakukan, pemberi tidak kehilangan hak untuk mengeluarkan atau menambah wang dalam akaunnya. Ini memberikan fleksibiliti kepada pemberi untuk menggunakan simpanannya seperti biasa, termasuk untuk tujuan peribadi atau menunaikan ibadah haji, sementara penerima akan menerima simpanan tersebut setelah pemberi meninggal dunia. Hibah ini hanya akan berkuat kuasa sepenuhnya selepas pemberi meninggal dunia, menjadikan ia satu instrumen perancangan harta yang sangat praktikal.
Jika Penerima Meninggal Dahulu
Dalam situasi di mana penerima hibah meninggal dunia sebelum pemberi, wang dalam akaun Tabung Haji pemberi akan menjadi pusaka penerima. Ini bermakna, harta tersebut tidak lagi menjadi milik pemberi, tetapi dikira sebagai sebahagian daripada harta pusaka penerima yang perlu difaraidkan kepada waris-waris penerima mengikut hukum syariah. Sungguhpun pemberi masih hidup dan pemilik asal akaun, dia tidak mempunyai hak untuk menuntut kembali wang tersebut.
Sebagai contoh, jika seorang bapa memberikan hibah kepada anaknya tetapi anak itu meninggal dunia dahulu, wang dalam akaun Tabung Haji bapa itu akan diwariskan kepada waris anaknya. Proses ini mungkin menimbulkan kesulitan tambahan, terutamanya jika waris penerima hibah terdiri daripada ramai individu.
Pembatalan Hibah Kepada Anak atau Cucu
Hibah Amanah Tabung Haji memberikan fleksibiliti kepada pemberi untuk membatalkan hibah kepada anak atau cucu mereka pada bila-bila masa tanpa memerlukan persetujuan penerima. Ini memberikan pemberi kuasa dan kawalan yang lebih terhadap hartanya. Bagaimanapun, jika penerima hibah bukan dari kalangan anak atau cucu, contohnya jika penerima adalah rakan, saudara jauh atau individu lain, pembatalan hanya boleh dilakukan dengan persetujuan penerima tersebut.
Ini menjadikan Hibah Amanah Tabung Haji lebih bersifat fleksibel apabila melibatkan ahli keluarga terdekat, tetapi lebih terhad apabila hibah diberikan kepada orang luar, seperti rakan atau kenalan.
Keperluan Minimum RM2,500 dalam Akaun
Sebelum seseorang boleh memulakan proses hibah, terdapat keperluan minimum yang perlu dipenuhi iaitu simpanan sebanyak RM 2,500 perlu ada dalam akaun Tabung Haji. Ini adalah syarat asas yang memastikan akaun tersebut mempunyai jumlah simpanan yang mencukupi untuk dijadikan hibah. Jumlah ini mungkin kelihatan kecil, tetapi ia adalah syarat penting untuk memulakan proses hibah dengan pihak Tabung Haji.
Walaupun jumlah minimum ini ditetapkan, pemberi boleh terus menambah simpanannya dari masa ke masa, bergantung kepada keperluan dan matlamat kewangan mereka.
Penerima Boleh Orang Bukan Islam
Satu ciri menarik Hibah Amanah Tabung Haji ialah penerima hibah boleh terdiri daripada sesiapa sahaja, termasuk individu bukan Islam. Ini memberikan kelonggaran kepada pemberi untuk memilih sesiapa sahaja sebagai penerima hibah, sama ada ahli keluarga, rakan rapat, atau individu yang mereka rasakan layak menerima harta tersebut. Contohnya, seseorang boleh memberikan hibah kepada seorang rakan karib yang bukan Islam sebagai tanda penghargaan atau kasih sayang.
Walaupun dalam konteks hukum faraid, pembahagian harta kepada orang bukan Islam tidak dibenarkan, Hibah Amanah Tabung Haji tidak tertakluk kepada hukum faraid ini. Sebaliknya, ia mengikuti konsep hibah yang bebas dan tidak terikat dengan peraturan faraid.
Penerima Perlu Tandatangan Bersama Saksi
Untuk memastikan kesahihan hibah, penerima hibah perlu menandatangani dokumen hibah di hadapan dua orang saksi. Proses ini penting untuk mengesahkan bahawa penerima sedar dan bersetuju menerima hibah tersebut. Saksi yang hadir juga memainkan peranan dalam mengesahkan bahawa transaksi hibah dilakukan secara sah tanpa sebarang paksaan atau unsur penipuan.
Dokumen yang ditandatangani ini akan disimpan sebagai rekod rasmi dan boleh digunakan sebagai bukti di masa hadapan sekiranya timbul sebarang pertikaian berhubung hibah tersebut.
Caj Pendaftaran RM 193
Untuk memulakan proses hibah, pihak Tabung Haji mengenakan caj pendaftaran sebanyak RM 193. Caj ini adalah untuk menampung kos pentadbiran dan pengurusan dokumen hibah. Walaupun jumlah ini mungkin kelihatan kecil berbanding jumlah simpanan yang dihibahkan, ia adalah langkah penting untuk memastikan proses hibah dijalankan dengan lancar dan teratur.
Dengan membayar caj ini, pemberi boleh memastikan bahawa urusan hibah mereka telah didaftarkan secara rasmi dan akan diuruskan dengan baik selepas mereka meninggal dunia.
Caj Pengurusan Selepas Kematian 1% atau Maksima RM 10,600
Apabila pemberi hibah meninggal dunia, Tabung Haji akan mengenakan caj pengurusan sebanyak 1% daripada jumlah simpanan yang dihibahkan, dengan had maksimum RM 10,600. Caj ini dikenakan untuk menampung kos pengurusan yang terlibat dalam melaksanakan hibah tersebut setelah kematian pemberi.
Sebagai contoh, jika jumlah simpanan yang dihibahkan ialah RM 400,000, maka caj pengurusan yang dikenakan ialah RM 4,000 (1% daripada RM 400,000). Namun, jika jumlah simpanan yang dihibahkan adalah lebih besar, contohnya RM 1,500,000, caj yang dikenakan tetap terhad kepada RM 10,600.
Dokumen Sivil
Semua dokumen yang terlibat dalam Hibah Amanah Tabung Haji adalah dokumen sivil, bermaksud ia diuruskan mengikut undang-undang sivil, bukan syariah. Ini memudahkan proses urusan hibah kerana ia tidak memerlukan campur tangan mahkamah syariah atau melibatkan peraturan faraid, kecuali dalam kes di mana penerima meninggal dunia sebelum pemberi, yang akan menyebabkan harta tersebut menjadi pusaka.
Contoh Kes Hibah Amanah
Untuk lebih memahami bagaimana Hibah Amanah Tabung Haji berfungsi, mari kita lihat contoh berikut:
Ali membuat hibah dari akaun Tabung Hajinya sebanyak RM 400,000. Beliau membuat keputusan untuk membahagikan hibah tersebut kepada dua penerima:
- Isteri Ali menerima 50% daripada jumlah simpanan, iaitu RM 200,000, dan
- Anak angkat Ali yang bernama Milah menerima 50%, juga berjumlah RM 200,000.
Namun, selepas beberapa ketika, Milah terlibat dalam satu kemalangan jalan raya dan meninggal dunia. Dalam situasi ini, wang RM 200,000 yang dihibahkan kepada Milah kini menjadi pusaka Milah. Harta tersebut perlu difaraidkan kepada waris-waris Milah mengikut hukum faraid, dan Ali tidak mempunyai hak ke atas wang tersebut walaupun dia masih hidup dan pemilik asal akaun tersebut.
Setelah Milah meninggal dunia, Tabung Haji akan mengenakan caj pengurusan sebanyak 1%, iaitu RM 2,000 daripada jumlah RM 200,000 yang dihibahkan kepada Milah.
Penutup
Alhamdulillah, maka berakhirlah perkongsian saya berkenaan Hibah Amanah oleh Tabung Haji. Penulisan ini saya terinspirasi daripada poin-poin yang dikongsi oleh Puan Umi. Semoga bermanfaat.