Saya Abu Nuha Nuwairah, Perunding Pewarisan Wasiyyah Shoppe Berhad sejak tahun 2022. Saya juga merupakan lepasan syariah daripada Universiti Islam Imam Muhammad ibn Saud, Riyadh. Insya Allah, saya boleh bantu tuan puan berkaitan dengan pewarisan.
Isi Kandungan
Pengenalan
Salah satu isu penting dalam pentadbiran pusaka ialah menentukan agama si mati. Perkara ini kelihatan kecil, tetapi dalam konteks undang-undang ia memberi kesan yang besar kerana ia akan menentukan regim pembahagian mana yang digunakan.
Dalam Akta Harta Pusaka Kecil (Pembahagian) 1955 [Akta 98], hal ini diperuntukkan secara khusus di bawah Seksyen 12(7).
Apa Kata Seksyen 12(7)?
Seksyen ini menyatakan bahawa semasa perbicaraan pusaka kecil, pegawai yang mendengar kes perlu menentukan agama si mati terlebih dahulu.
- Jika si mati beragama Islam, harta akan dibahagi mengikut hukum faraid.
- Jika si mati bukan Islam, pembahagian dibuat mengikut Akta Pembahagian 1958.
Menurut penerangan Tuan Seh Nilamuddin bin Hassan:
“Di peringkat perbicaraan pusaka kecil, antara perkara pertama yang ditentukan ialah status agama si mati. Dari situ barulah pegawai tentukan rejim pembahagian yang terpakai.”
Kenapa Penting?
Pertama, elak kekeliruan.
Kadangkala waris sendiri tidak jelas atau tidak setuju tentang status agama si mati. Contohnya, kes mualaf yang tiada catatan dalam IC atau rekod JPN.
Kedua, keselamatan undang-Undang.
Jika pegawai salah tentukan agama, keseluruhan pembahagian boleh dicabar di mahkamah.
Ketiga, kesan terus pada bahagian waris.
Dalam faraid, hak anak lelaki berbeza dengan anak perempuan, ibu bapa, pasangan dan sebagainya.
Dalam Akta Pembahagian, semua anak dapat bahagian yang sama rata tanpa mengira jantina.
Contoh Situasi
Bayangkan seorang lelaki meninggal dunia, warisnya terdiri daripada seorang isteri, seorang anak lelaki dan seorang anak perempuan.
- Jika Islam: Anak lelaki dapat 2 bahagian, anak perempuan 1 bahagian.
- Jika bukan Islam: Kedua-dua anak dapat sama rata, iaitu ½ setiap seorang.
Di sinilah peranan Seksyen 12(7) sangat penting, kerana ia memastikan pegawai tidak tersalah guna rejim undang-undang.
Cabaran Di Lapangan
Menurut Tuan Seh Nilamuddin, antara cabaran sebenar ialah bila berlaku pertikaian waris tentang agama si mati. Misalnya:
“Ada kes si mati mualaf, tapi keluarga asal enggan terima. Pegawai perlu bergantung kepada dokumen rasmi JPN atau sijil pengislaman. Jika tiada, ia boleh jadi rumit.”
Dalam kes sebegini, pegawai mungkin menangguh kes atau meminta waris mendapatkan pengesahan mahkamah terlebih dahulu.
Kesimpulan
Seksyen 12(7) Akta 98 mungkin kelihatan teknikal, tetapi ia adalah penentu besar dalam cara pusaka diagihkan. Ia memastikan pembahagian dibuat selari dengan agama si mati, sama ada faraid bagi orang Islam atau Akta Pembahagian bagi bukan Islam.
Kefahaman tentang seksyen ini penting supaya waris tidak salah sangka dan supaya proses pusaka berjalan lancar tanpa pertikaian berpanjangan.
“Menentukan agama si mati adalah asas. Dari situ datang keadilan dalam pembahagian.” – Tuan Seh Nilamuddin bin Hassan