Saya Abu Nuha Nuwairah, Perunding Pewarisan Wasiyyah Shoppe Berhad sejak tahun 2022. Saya juga merupakan lepasan syariah daripada Universiti Islam Imam Muhammad ibn Saud, Riyadh. Insya Allah saya boleh bantu tuan puan berkaitan dengan pewarisan.
Isi Kandungan
Pendahuluan
Isu hak ke atas harta pusaka sering menjadi punca pertikaian keluarga selepas kematian. Dalam kes ini, timbul persoalan sama ada isteri kedua yang telah berkahwin lain masih berhak ke atas rumah arwah suami yang dimiliki bersama anak-anak.
Kes ini saya ambil di dalam group facebook berkaitan masalah di mahkamah.
Artikel ini akan membincangkan hak isteri kedua dari sudut hukum faraid dan undang-undang pusaka di Malaysia, serta status istilah “mak tiri” selepas perkahwinan semula.
Status Pemilikan Rumah Berdasarkan Faraid
Dalam Islam, harta yang dimiliki oleh si mati akan dibahagikan mengikut hukum faraid, kecuali jika telah diwasiatkan kepada bukan waris atau dihibahkan sebelum kematian. Berdasarkan situasi yang diberikan:
- Rumah tersebut telah dimasukkan dalam proses pengurusan pusaka dan dinamakan kepada empat orang waris, tanpa nama isteri kedua kerana beliau menolak bahagian tersebut.
- Setelah pengurusan pusaka selesai dan hak milik dipindahkan kepada anak-anak, rumah tersebut secara sah menjadi milik mereka.
Kesimpulannya, setelah nama dipindahkan kepada anak-anak dan tiada lagi hak milik atas nama isteri kedua, dia tidak lagi mempunyai hak dari sudut faraid mahupun undang-undang sivil. Penolakannya terhadap bahagian rumah tersebut menunjukkan bahawa beliau secara sukarela melepaskan haknya.
Hal ini dibincangkan dalam faraid bab ‘takharuj’ iaitu berkaitan dengan pelepasan hak.
Adakah Isteri Kedua Masih Ada Hak Berdasarkan “Harta Sepencarian”?
Istilah “harta sepencarian” merujuk kepada harta yang diperoleh bersama semasa perkahwinan. Berdasarkan fakta:
- Arwah ayah membeli rumah selepas bercerai dengan isteri pertama dan sebelum berkahwin dengan isteri kedua.
- Oleh itu, rumah tersebut bukan harta sepencarian kerana ia dimiliki oleh arwah sebelum perkahwinan kedua berlangsung.
- Dalam kes harta yang diperoleh sebelum perkahwinan, isteri kedua tidak berhak menuntut harta sepencarian, kecuali jika dia telah memberi sumbangan kewangan atau usaha dalam memelihara rumah tersebut.
Dalam situasi ini, isteri kedua tidak mempunyai hak ke atas rumah arwah ayah kerana rumah itu dibeli sebelum perkahwinan mereka, dan tiada bukti sumbangan kewangan atau usaha yang melayakkan tuntutan harta sepencarian.
Namun jika ada si isteri mendakwa ada sumbangan yang telah diberikan, maka dia hendaklah bawakan kes ini ke Mahkamah Syariah untuk menentukan haknya.
Status Isteri Kedua Selepas Berkahwin Lain
Dalam Islam dan juga undang-undang keluarga, perkahwinan semula seorang balu tidak memutuskan hubungan kekeluargaan yang telah terbina dengan anak tiri daripada perkahwinan terdahulu.
Status sebagai “mak tiri” tetap wujud kerana hubungan ini terbentuk melalui perkahwinan dengan bapa anak-anak tersebut. Walaupun suami telah meninggal dunia, hubungan kekeluargaan secara sosial dan emosi masih kekal.
Hak Anak-Anak untuk Mengurus dan Mengubahsuai Rumah
Setelah proses pembahagian pusaka selesai, rumah tersebut menjadi hak milik sah anak-anak yang dinamakan. Oleh itu:
- Anak-anak berhak mengubahsuai atau mencantikkan rumah tersebut tanpa memerlukan kebenaran isteri kedua.
- Isteri kedua tidak berhak campur tangan dalam urusan rumah tersebut kerana beliau tidak mempunyai hak pemilikan.
Jika isteri kedua masih mendiami rumah tersebut, anak-anak boleh meminta beliau berpindah kerana hak milik rumah kini terletak di tangan mereka. Namun, untuk menjaga hubungan kekeluargaan, perkara ini sebaiknya dibincang secara baik.
Kesimpulan
Pertama, isteri kedua tidak mempunyai hak ke atas rumah tersebut kerana ia bukan harta sepencarian** dan dia telah menolak hak faraid semasa proses pembahagian pusaka.
Kedua, istilah “mak tiri” masih boleh digunakan secara sosial walaupun dia berkahwin lain selepas itu.
Ketiga, anak-anak yang memiliki rumah tersebut berhak sepenuhnya untuk mengubahsuai rumah tanpa perlu mendapatkan kebenaran isteri kedua.
Jika situasi ini berpotensi menimbulkan konflik, disarankan agar anak-anak dan isteri kedua berbincang secara baik demi menjaga hubungan kekeluargaan. Namun, dari segi hukum, isteri kedua tidak lagi mempunyai hak ke atas rumah tersebut.
Allahu A’lam.
**Jika isteri tersebut dapat buktikan di mahkamah, maka dia berhak mengikut persen yang ditetapkan.