Saya, Abu Nuha Nuwairah, Perunding Pewarisan Wasiyyah Shoppe Berhad sejak tahun 2022. Saya juga merupakan lepasan syariah daripada Universiti Islam Imam Muhammad Ibn Saud, Riyadh. Insya Allah, saya boleh bantu tuan puan berkaitan dengan pewarisan.
Kali ini saya ingin berkongsi tentang langkah-langkah dalam pengiraan faraid. Tuan puan boleh rujuk poster di bawah.
Isi Kandungan
Pendahuluan
Dalam proses pembahagian pusaka secara faraid, seorang pengira faraid memainkan peranan yang sangat penting untuk memastikan pembahagian dilakukan dengan tepat, adil, dan mengikut hukum syarak.
Langkah-Langkah Pengiraan Faraid
Berikut adalah tujuh langkah utama yang perlu dilakukan oleh pengira faraid:
Langkah Pertama – Melakar Petak Pembahagian
Langkah pertama ialah melakar atau melukis petak-petak bagi memudahkan pengiraan. Petak ini bertujuan untuk menggambarkan kedudukan dan hubungan antara waris serta bahagian yang akan diperoleh. Namun, bagi mereka yang sudah mahir dan dapat membezakan setiap bahagian tanpa bantuan petak, ini bukan satu kewajipan.
Langkah Kedua – Kenal Pasti Waris Yang Layak
Pengira faraid perlu memastikan siapa waris sebenar yang layak mewarisi harta si mati. Kemahiran dalam mengenalpasti waris sangat penting kerana kesilapan dalam penentuan ini boleh mengakibatkan kesilapan besar dalam pembahagian harta. Waris yang tidak sah tidak boleh diberikan bahagian, manakala waris yang layak tidak boleh diabaikan.
Langkah Ketiga – Menentukan Asal Masalah
Asal masalah ialah nombor asas yang menjadi penyebut bersama untuk semua bahagian waris. Ia ditentukan berdasarkan pecahan bahagian waris yang ada. Untuk itu, pengira perlu menggunakan kaedah TA (Tamathul, Tadakhul, Tawafuq, dan Tabayun) bagi mendapatkan asal masalah yang tepat.
Langkah Keempat – Mengira Bahagian Setiap Waris
Setelah asal masalah dikenalpasti, pengira akan membahagikan bahagian setiap waris dengan membahagikan pecahan mereka kepada asal masalah. Di sini, kejelasan dalam pecahan sangat penting bagi mengelakkan kekeliruan atau ketidakseimbangan bahagian antara waris.
Langkah Kelima – Menentukan Baki & Bahagian Asobah
Baki perlu dikira dengan menolak jumlah keseluruhan bahagian waris daripada asal masalah. Sekiranya terdapat lebihan (baki), maka baki tersebut akan diberikan kepada ahli asobah, iaitu waris yang berhak menerima lebihan harta pusaka mengikut kedudukan mereka dalam struktur faraid.
Langkah Keenam – Tashih Pengiraan Jika Perlu
Sekiranya terdapat bahagian yang tidak dapat dibahagikan secara tepat (contohnya, tidak habis dibahagi secara genap antara waris), maka pengira perlu men-tashih pengiraan tersebut. Proses tashih ini melibatkan penggunaan semula kaedah TA (Tamathul, Tadakhul, Tawafuq, dan Tabayun) untuk mendapatkan pembahagian yang seimbang dan boleh dibahagikan tanpa baki yang tidak adil.
Langkah Ketujuh – Semakan Akhir
Akhir sekali, pengira perlu menyemak keseluruhan pengiraan. Pastikan jumlah keseluruhan bahagian yang diterima oleh semua waris adalah sama dengan asal masalah. Jika terdapat lebihan atau kekurangan, kemungkinan besar ada kes aul (penambahan jumlah bahagian melebihi asal masalah) atau kes radd (pengembalian baki kepada waris tertentu). Pengira perlu menyemak semula semua langkah sekiranya berlaku ketidaksamaan ini.
Kesimpulan
Pengiraan faraid bukan sekadar matematik semata-mata, tetapi satu amanah besar yang melibatkan hak waris dan keadilan yang dituntut dalam Islam. Pengiraan yang tepat akan memastikan tiada waris yang dizalimi dan harta si mati diagihkan mengikut kehendak syarak.
Alhamdulillah, semoga panduan ini dapat membantu pengira faraid menjalankan tugas mereka dengan lebih yakin dan sistematik.
Allahu A’lam.